Енді сұрақ! Тәрбие деген ұғымды қалай түсінеміз? Ата-ананың көпшілігі мұны: сынау, мінеу, ұрсу, жақсы амалы үшін марапаттап, жаман тірлігі үшін жазалау деп біледі. Қазіргі кезде «баланы тек мақтай беру керек» деген жаңаша техника пайда болды
Геттинген университетінің нейробиологы Геральд Хютер «менталды денсаулық» жайлы баяндама жасады. Ол биологиялық көзқарас жағынан шабыттың адам нанғысыз ғажайып рөліне тоқталған. Баяндамадан үзінді: «Біз мимен қанша көп жұмыс істесек, ми сонша жақсы дамиды деп ойлаймыз. Бұл – қате пікір. Миды неғұрлым шабытпен пайдалансақ, соғұрлым ол жақсы дамиды. ХХІ ғасырда «шабыт» ұғымы ескірді деуге әлі ерте.
Француздың Жюль Пэйо атты ғалымы ХІХ ғасырдың соңында-ақ білімнен гөрі ЕРІК-ЖІГЕРДІҢ өте-мөте маңызды екенін қайталаудан шаршамаған:
«Жаңа дәуірге дейін адамзат ұрпағы табиғатпен ұстасып, тағдырымен күресіп, өмірін өнегемен сүрген кезде ең бірінші біліміне емес, ерік-жігеріне сенетін. Біздің заманда «тіршіліктің бүкіл тәттісін сорып аламыз» деген адам ұрпағы бұрын-соңды болып көрмеген бейшара хәлге ұрынды.