Алиф шундай қудратли бир меҳварки, унда жам бўлган, бирлашган кишилар, параллель оламга саёҳат қилиши мумкин. Аммо бу бирлашув қувватига ҳар ким ҳам дош бера олмайди. Алифда бўлиш учун киши ўз нафси, майллари устидан ғолиб бўлмоғи даркор.
Ушбу асар сўфийлик, шаманлик ва турли таълимотлар ҳақида маълумотларга бой. Унда ҳаётда биргина вақт борлиги, у ҳам бўлса, ҳозирги вақт экани айтилади. Вақт турғун эмас. У мудом илгарилайди. Биз унинг маълум бир нуқтасида мавжудмиз, холос. Ушбу асар қисман ёзувчининг автобиографияси ҳам бўлиб, фалсафий руҳда битилган. Эътиқоди ва руҳиятида инқироз юзага келган адиб шахсий такомил йўлини саёҳатда деб билади. У саёҳати давомида кашф қилган инсонлар, воқеа-ҳодисалар, мистик вазиятлар ва ҳис-туйғуларни китобда батафсил акс эттирган. Бу вазиятга ҳар бир китобхон тушган бўлиши, у туйган ҳисларни ҳар бир шахс туйиши, ўхшаш ҳодисаларни бошдан кечириши мумкин. Муаллиф китоб давомида Транс-Сибир темир йўли орқали Африкага, сўнгра Европа ва Осиёга йўл олди, у ўз кучини ва иштиёқини жонлантириш учун саёҳатни бошлади. Шундай бўлса ҳам, у ҳеч қачон иқтидорли ёш скрипкачи Ҳилол билан учрашишни кутмаган эди. Ҳилол Пауло бундан беш юз йил аввал севган ва унга шу қадар қўрқоқлик билан хиёнат қилган аёл эдики, бу унга ҳозирги ҳаётда ҳақиқий бахтни топишга халақит беради. Улар биргаликда вақт ва макон бўйлаб сирли саёҳатни бошлайдилар, севги, кечиримлилик ва ҳаётнинг муқаррар қийинчиликларини енгиш учун жасоратни ўргатган йўлда саёҳат қилишади. Гўзал ва илҳомлантирувчи Алиф асари бизни шахсий саёҳатларимизнинг маъносини кўриб чиқишга ундайди.